Dagelijks werken de partners van het NPRZ om het op Zuid beter te maken voor de huidige en de nieuwe bewoners. Deze serie portretteert de mensen die zich inzetten voor een sterker Zuid. Deze keer: Aad Verschoor, die als activeringscoach langdurig werkzoekenden helpt te beseffen dat ze méér zijn dan de som van hun problemen.

Zo snel mogelijk betaald werk voor iemand vinden, is niet het doel dat Aad Verschoor voor ogen heeft, als hij in gesprek gaat met een langdurig werkzoekende. Eerst wil hij een heleboel dingen weten. Hij vraagt, luistert, vraagt dóór. ‘Ik wil een beeld krijgen van de persoon die ik voor me heb. Erachter komen welke patronen hem of haar belemmeren om mee te doen aan de maatschappij. Maar wat ik vooral doe, tijdens de gesprekken, is de focus verleggen: van problemen naar mogelijkheden. Zoeken naar iemands kracht, en dáár het vergrootglas op leggen.’
Verschoor zal uitleggen hoe dat gaat: ‘Onlangs had ik afgesproken met een dame, die gebukt ging onder een tragisch verleden. Ze zat ineengedoken voor me, met hangende schouders en een sombere blik. Toen ze haar verhaal vertelde, ging er werkelijk een beerput open. Op een bepaald moment merkte ik op: ‘U maakt op mij een moedige en wilskrachtige indruk.’ Aansluitend stelde ik de vraag: ‘Hoe slaagt u erin om ondanks alle tegenslagen de moed niet te verliezen?’ In eerste instantie kon ze niet zoveel met die vraag, en stamelde ze iets van: ‘Je hebt kinderen, je moet wel...’ Maar toen ze drie weken later opnieuw bij me kwam, leek het alsof er een andere vrouw voor me stond: haar schouders hingen niet meer en ze gaf me een stevige hand. Er was toch een kwartje gevallen: ‘Ik ben méér dan mijn problemen en belemmeringen.’ Toen konden we stappen gaan zetten.

Tegenprestatie
Het aantal langdurig werklozen is bijna nergens in Nederland zo hoog als in de Rotterdamse wijk Feijenoord. Om dit aantal omlaag te krijgen, werkt de afdeling Prestatie010 van de gemeente met activeringscoaches. Dit zijn mensen zoals Verschoor, die werkzoekenden één op één coachen om in beweging te komen. ‘Een tegenprestatie’ wordt dat ook wel genoemd. Die term wekt de indruk dat wie een uitkering ontvangt, de maatschappij iets schuldig is, maar Verschoor ziet dat anders: ‘Met een tegenprestatie investeert een werkzoekende vooral in zichzelf. Door een taalproject te volgen, deel te nemen aan een wandel- of naaiclub, door vrijwilligerswerk te doen, bijvoorbeeld in de zorg, of een combinatie van.’

Een eigen verhaal
Die tegenprestatie is geen doel op zich, maar een middel, benadrukt Verschoor. ‘Mensen die langdurig thuiszitten, kunnen angsten ontwikkelen, en een laagzelfbeeld. De afstand tot de arbeidsmarkt wordt ondertussen groter en groter. Aan het werk komen, wordt steeds moeilijker. Terwijl: we hebben allemaal talent en kunnen allemaal iets betekenen. De tegenprestatie helpt mensen dat zelf te ervaren. Veel werkzoekenden beginnen met tegenzin aan hun tegenprestatie, maar ontdekken al snel: hé, dit is eigenlijk helemaal niet zo verkeerd. Niet veel later zien ze in: dit levert mij heel veel op, ik heb weer waarde, een eigen verhaal. Dat dát inzicht er komt, dat is mijn doel.’

Culturele diversiteit
Dat de uitdaging in Feijenoord zo groot is, en het aantal langdurig werklozen zo omvangrijk, is precies waarom Verschoor juist híer wil werken. ‘Ik geloof dat werk een heel belangrijke sleutel kan zijn om de levens van mensen duurzaam te verbeteren. Dat hoeft niet per se betaald werk te zijn: überhaupt meedoen aan de maatschappij is al zo waardevol. Dat kun je een werkzoekende niet uitleggen, dat moet hij of zij zelf ervaren. Ik ben ervan overtuigd dat wij met onze aanpak, een groot verschil kunnen maken.’